Stem zondag voor de grootste aap

Stem zondag voor de grootste aap

23/05/2019

Onze politici halen in de laatste rechte lijn naar de verkiezingen alles uit de kast. De een wil bedrijfswagens afschaffen, de ander wil de vloot vergroenen. En terwijl de een pleit voor meer solidariteit, zweert de ander bij gesloten grenzen. Wie kan je nog geloven?

Met elke sterke uitspraak en belofte hebben de heren en dames politici één doel voor ogen: overkomen als betrouwbare, waardige leiders. Dat gedrag is niet uniek voor onze soort. Ook chimpansees werpen zich op als empathische beschermers in de strijd om het leiderschap. Ze delen hun voedsel en knuffelen de kleintjes. Zelfs zonder het bewijs daarvan te posten op sociale media. Dr. Jan Van der Vurst legt uit. 

Het verschil tussen chimpansees en politici, is dat de apen, eens ze de macht verworven hebben, nóg empathischer worden. De leider van de groep neemt de rol van vredestichter en trooster op zich. Het contrast met politici kan niet groter zijn: het eerste wat een knauw krijgt is hun empathie. Hun aandacht verlegt zich zeer snel naar het uitvoeren van hun projecten, naar zichzelf en naar het behouden van hun positie.

Relaties met mensen worden instrumenteel. Men cultiveert ze voor zover ze bijdragen tot het realiseren van het politiek programma. Zorg voor mensen als drijfveer verdwijnt vrijwel geheel in de achtergrond. Signalen over wat leeft in de samenleving en wat niet past in het programma worden genegeerd (cfr. de klimaatmars) of probeert men dood te knuffelen zoals de klimaatspijbelaars.

Het gevaar dat de politiek de voeling verliest met wat mensen echt bezighoudt is levensgroot. Het moet dan ook niet verbazen dat het publiek zich onbegrepen voelt en afkeert van het establishment. En niet in die context krijgt populisme alle kansen stemmen binnen te rijven.

Aan iedereen die zondag naar de stembus gaat: misschien toch overwegen om te stemmen voor de grootste aap.

Jan Van der Vurst leidt de trainings- en consultingbureaus Kenaz en Stakeholdering Academy. Hij verzorgt wereldwijd opdrachten voor grote bedrijven op het vlak van samenwerking en leiderschap. In 2019 publiceerde hij Stakeholdering.

Meer lezen over leiderschap?